«لطائف غیبیه» یا «آیات العقائد» اثری عرفانی/ تفسیری از میر سیّد احمد علوى‌عاملى است که در تعدید و تفسیر آیات عقیدتی قرآن کریم به قلم آمده است. وی در مقدّمۀ این اثر آورده است:
«اگر چه علمای اعلام و فضلای عظام و اجلّای کرام … متوجّه جمع آیات بیّنات قرآن مجید و کلمات بلاغت‌آیاتِ فرقان حمید که در بیان شرایع نبوی و اوامر و نواهی دین مصطفوی است، گردیده‌اند؛ و لیکن متوجّه جمع آیات که در باب ذات و صفات حضرت باری تعالی و همچنین در بیان سایر امور اعتقادیّه است، نگردیده. لاجرم این کمینۀ بی‌مقدار … در این کتاب، جمع آیات بیّنات فرقانی و ثمرات ریاض آسمانی که در باب ذات و صفات حضرت باری (جلّ جلاله) – خواه ثبوتی و خواه سلبی – و همچنین در سایر صفات فعلی حقّ تعالی و همچنین در باقی امور اعتقادیّه از نبوّت و امامت و معاد و غیر ذلک که از مراتب عَلیّه و درجات سَنیّه که تقلید در آن‌ها روا نیست، به ترتیبی کامل و ترصیفی شامل و شرح غوامضی که در طی آن‌ها منطوی است، با نکات قدسیّه و اشارات عقلیّه که از مدارک افهام و مدارج اوهام متعالی است شده‌ایم».
علوی‌عاملی در آغاز لطائف غیبیّه، ابتدا به موضوع علم عرفان پرداخته و فرق موضوع این علم را با موضوع علم کلام ذکر نموده است. وی اثبات ذات، صفات ذات و صفات افعال حقّ تعالى و اثبات نبوّت و معاد و امامت را با استفاده از آیات قرآن، از اهداف این کتاب برشمرده است. او در ابتدا به تفسیر سورۀ حمد پرداخته، آیات ابتدایی سوره تا «مالک یوم الدین» را ناظر به حال عارف در اوائل سلوکش دانسته است. علوی‌عاملی در این مرحله، سه تجلّى براى ذات اقدس الهى نام مى‌برد که عبارتند از: تجلّى ذاتی؛ تجلّى صفاتی؛ تجلّى افعالی.
مباحث اصلی این کتاب در قالب پنج رکن که هرکدام شامل چند میقات است، ارائه شده‌اند. ارکان خمسۀ لطائف غیبیّه عبارتند از:
- رکن اوّل در الهیّات اخصّ که شامل سه میقات است: مقیات اوّل در اثبات وجود واجب بالذات؛ میقات دوم در بیان و اثبات صفات ثبوتیّۀ الهى؛ میقات سوم در تحقیق صفات سلبیّۀ الهیّ.
- رکن دوم لطائف غیبیّه در بیان تحقیق افعال، عدل و حکمت حق تعالى است. علوى‌عاملى در این رکن به افعال الهى پرداخته، مطالبى را در تأیید حسن و قبح عقلی بیان نموده و بحث «جبر و اختیار» را مورد بررسى قرار داده است.
- سومین رکن کتاب در «نبوّت» است. علوی‌عاملی در این رکن، به اثبات نبوّت عامّ و خاصّ از طریق ادلّۀ عقلی، نقلی و بشارت‌های کتب آسمانی پرداخته، از برخی شبهات عصمت نبی نیز پاسخ داده است.
- رکن چهارم کتاب به بحث «امامت» اختصاص دارد که خود شامل دو میقات است: میقات اوّل در بیان حقیقت ذات و احوال امام بر اساس آیات قرآنی همچون آیۀ ولایت، آیۀ تطهیر، آیۀ نجوى و سورۀ «هل أتى»؛ میقات دوم در اثبات امامت عامّ و خاصّ و پاسخ به ایرادات عامای عامّه.
- پنجمین و آخرین رکن کتاب متعلّق به مباحث «مبداء و معاد» است که در آن بحث از عوالم خلقت و نفوس ناطقه و حالات نفس و اثبات معاد جسمانى و حشر سایر حیوانات، نفخ صور و حساب به میان آمده است.
این کتاب در سال 1396 هجری‌قمری به اهتمام نوادۀ مؤلّف، مرحوم سیّد جمال‌‌الدین میردامادی به همراه مقدّمه‌ای مفصّل در شرح حال خاندان میردامادی منتشر شده است.
- مطالعۀ بیشتر:
- مشاهده و دریافت کتاب:
(هنوز امتيازی داده نشده)
Loading...